Όταν σκεφτόμαστε την παιδική ηλικία, πολλοί από εμάς φέρνουμε στο μυαλό μας ξέγνοιαστες στιγμές, γεμάτες παιχνίδι, γέλιο και πολλές αγκαλιές. Όμως, δεν ήταν για όλους έτσι. Πώς θα νιώθατε αν μαθαίνατε πως, η απλή αυτή κίνηση, επηρεάζει καθοριστικά ένα παιδιά και διαμορφώνει την ανάπτυξή του. Αυτό τουλάχιστον, επιβεβαιώνει η επιστήμη.
Ας σκεφτούμε λίγο όσους δεν “χόρτασαν” την αγκαλιά όταν ήταν παιδιά. Μπορεί, στην ενήλικη ζωή τους, οι άνθρωποι αυτοί, να εμφανίζουν κάποιες χαρακτηριστικές συμπεριφορές.
Στο άρθρο αυτό, αναλύουμε τις ενδείξεις που αποκαλύπτουν ότι, κάποιος άνθρωπος, δεν δέχτηκε τη στοργή με την μορφή της αγκαλιάς όσο ήταν παιδί. Θυμηθείτε, η γνώση είναι δύναμη. Κατανοώντας αυτές τις συμπεριφορές, όχι μόνο μπορούμε να δείξουμε περισσότερη κατανόηση στους άλλους, αλλά έχουμε και την ευκαιρία να αναλογιστούμε τις δικές μας σχέσεις — και ίσως να τις βελτιώσουμε.
Λοιπόν, είστε έτοιμοι για ένα συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο της ψυχολογίας;
Οι 7 συμπεριφορές των ανθρώπων που δεν «χόρτασαν» αγκαλιές στην παιδική ηλικία τους
- Δυσφορία με τη σωματική επαφή
- Προβλήματα με τη συναισθηματική εγγύτητα
- Έντονη ευαισθησία στην απόρριψη
- Δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων
- Εκτιμούν υπερβολικά την ανεξαρτησία
- Προτιμούν την μοναξιά από την κοινωνικοποίηση
- Τάσεις αυτό – υπονόμευσης
Δυσφορία με τη σωματική επαφή
Όταν μιλάμε για τη σωματική επαφή, τα πράγματα μπορεί να πάρουν δύο πολύ διαφορετικές κατευθύνσεις για όσους δεν είχαν συχνά την εμπειρία της αγκαλιάς ως παιδιά.
Από τη μία πλευρά, μπορεί να νιώθουν άβολα ακόμα και με την παραμικρή επαφή ή να αποφεύγουν τελείως το άγγιγμα. Και αυτό δεν είναι παράξενο, αν σκεφτούμε ότι η σωματική στοργή ίσως να μην υπήρξε ποτέ σημαντικό κομμάτι της παιδικής τους ζωής.
Από την άλλη πλευρά, μπορεί να συμβεί ακριβώς το αντίθετο — να την αναζητούν διαρκώς. Να λαχταρούν τη σωματική στοργή και να την επιδιώκουν έντονα, ίσως προσπαθώντας να καλύψουν το κενό που άφησαν εκείνα τα πρώτα χρόνια.
Αυτή η αντίθεση είναι πραγματικά ενδιαφέρουσα, έτσι δεν είναι; Δείχνει πόσο πολύπλοκη είναι η ανθρώπινη ψυχή και πόσο βαθιά μπορεί να μας επηρεάσει ο τρόπος που μεγαλώσαμε.
Και μην ανησυχείτε — εδώ δεν υπάρχει χώρος για κριτική. Μόνο κατανόηση και ενσυναίσθηση.
Προβλήματα με τη συναισθηματική εγγύτητα
Οι άνθρωποι που έχουν στερηθεί την αγκαλιά στην παιδική ηλικία, “τρέμουν” στην ιδέα της συναισθηματικής εγγύτητας.
Η ψυχολογία υποστηρίζει πως όσοι δεν έλαβαν αρκετή σωματική στοργή στην παιδική τους ηλικία, συχνά δυσκολεύονται να δημιουργήσουν βαθιές συναισθηματικές σχέσεις στην ενήλικη ζωή τους.
Μπορεί να διστάζουν να ανοιχτούν ή να μοιραστούν τα συναισθήματά τους, από φόβο μήπως απορριφθούν ή νιώσουν άβολα.
Όπως ένα λουλούδι χρειάζεται φως για να ανθίσει, έτσι και η καρδιά χρειάζεται αγάπη και στοργή για να ευδοκιμήσει. Αφήστε τις άμυνές σας να “πέσουν” και εκφράστε την ευαλωτότητα σας.
Έντονη ευαισθησία στην απόρριψη
Έχετε νιώσει ποτέ ότι η απόρριψη σας πληγώνει περισσότερο απ’ ό,τι τους άλλους; Ότι ένα απλό “όχι” μοιάζει με γροθιά στο στομάχι ή ότι μια απλή διαφωνία σας φαίνεται σαν προσωπική επίθεση; Πολλοί άνθρωποι το έχουν βιώσει.
Υπάρχει μια θεωρία στην ψυχολογία που ονομάζεται Ευαισθησία στην Απόρριψη. Είναι η τάση να περιμένουμε με άγχος την απόρριψη, να την αντιλαμβανόμαστε εύκολα και να αντιδρούμε σε αυτήν έντονα. Και ξέρετε κάτι; Έρευνες δείχνουν πως αυτό μπορεί να σχετίζεται με την έλλειψη σωματικής στοργής στην παιδική ηλικία.
Όταν δεν παίρνουμε αρκετές αγκαλιές, αρχίζουμε —συχνά ασυνείδητα— να πιστεύουμε ότι δεν αξίζουμε την αγάπη και τη στοργή. Γινόμαστε υπερευαίσθητοι σε κάθε σημάδι απόρριψης και ερμηνεύουμε ακόμη και τα πιο μικρά αρνητικά σήματα του περιβάλλοντός μας ως προσωπική απειλή.
Ξέρω πόσο δύσκολο είναι. Αλλά θυμηθείτε — δεν φταίτε εσείς. Δεν είστε υπερευαίσθητοι ούτε υπερβάλλετε. Αντιδράτε με βάση τις εμπειρίες που κουβαλάτε.
Και αυτό είναι το παρήγορο: όταν το κατανοήσουμε αυτό για τον εαυτό μας, μπορούμε να αρχίσουμε να δουλεύουμε πάνω στον τρόπο που αντιδρούμε στην απόρριψη — και σιγά-σιγά να ξεκινήσουμε τη διαδικασία της επούλωσης.
Δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων
Για πολλούς ανθρώπους, το να εκφράζουν τα συναισθήματά τους είναι ένας πραγματικός άθλος. Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό; Για όσους δεν έχουν χαρεί την αγκαλιά στην παιδική τους ηλικία, η έκφραση των συναισθημάτων μπορεί να μην είναι κάτι φυσικό.
Βλέπετε, οι αγκαλιές δεν είναι απλώς μια σωματική πράξη — είναι μια μορφή μη λεκτικής επικοινωνίας. Ένας τρόπος να πεις “νοιάζομαι για σένα”, χωρίς να χρειαστεί να το εκφράσεις με λόγια.
Όταν λοιπόν μεγαλώνουμε χωρίς αυτή τη μορφή επικοινωνίας, μπορεί να μας είναι δύσκολο να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας με λόγια ως ενήλικες. Μπορεί να δυσκολευόμαστε να πούμε ένα «σ’ αγαπώ» ή ένα «συγγνώμη», ακόμα κι αν το νιώθουμε βαθιά μέσα μας. Δεν είναι ότι δεν έχουμε συναισθήματα — απλώς ίσως δεν μάθαμε πώς να τα εκφράζουμε αποτελεσματικά.
Αλλά ξέρετε κάτι; Ποτέ δεν είναι αργά να το μάθουμε. Με ενσυναίσθηση, κατανόηση και λίγη εξάσκηση, μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι στο να εκφράζουμε όσα νιώθουμε
Εκτιμούν υπερβολικά την ανεξαρτησία
Παρατηρείται κάτι παράδοξο: Η πρώτη πράξη ανεξαρτησίας ενός βρέφους είναι να απλώνει τα χέρια του για να το πάρουν αγκαλιά. Φαίνεται παράδοξο, σωστά; Κι όμως, κρύβει μια βαθιά αλήθεια.
Η σωματική στοργή, όπως οι αγκαλιές, στα πρώτα μας χρόνια, καλλιεργεί το αίσθημα ασφάλειας. Και αυτή η αίσθηση ασφάλειας είναι που μας δίνει τη δύναμη να εξερευνήσουμε τον κόσμο γύρω μας και να γίνουμε ανεξάρτητοι.
Αλλά τι συμβαίνει όταν αυτά τα πρώτα χρόνια λείπει η σωματική στοργή; Μπορεί να αναπτύξουμε μια υπερβολική αίσθηση ανεξαρτησίας. Να υπερεκτιμήσουμε την αυτάρκεια και να δυσκολευόμαστε να ζητήσουμε βοήθεια, ακόμα κι όταν τη χρειαζόμαστε. Να πείθουμε τον εαυτό μας ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε όλα μόνοι μας.
Είναι σαν να προσπαθείς να ταξιδέψεις με μια βάρκα χωρίς άγκυρα. Ναι, κινείσαι, αλλά είσαι έρμαιο του ανέμου και των κυμάτων. Να θυμάστε, είναι απολύτως εντάξει να στηριζόμαστε στους άλλους κάποιες φορές. Η ανεξαρτησία είναι σημαντική, αλλά εξίσου σημαντική είναι και η αλληλεξάρτηση. Το ζητούμενο είναι να βρούμε την ισορροπία.
Προτιμούν την μοναξιά από την κοινωνικοποίηση
Έχετε νιώσει ποτέ πως νιώθετε πιο άνετα μόνοι σας, παρά μέσα σε ένα πλήθος; Αν δεν δεχτήκατε πολλές αγκαλιές όταν ήσασταν παιδιά, ίσως βρίσκετε παρηγοριά στην μοναξιά. Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είστε αντικοινωνικοί ή ντροπαλοί — μπορεί απλώς να είναι ο τρόπος σας να γεμίζετε τις δικές σας “μπαταρίες” ή να νιώθετε ασφαλείς.
Αξίζει να γνωρίζετε κάτι σημαντικό. Δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος να σχετιζόμαστε με τον κόσμο. Αν η μοναξιά σας προσφέρει ηρεμία, αγκαλιάστε την. Αλλά να θυμάστε και κάτι άλλο — το να αφήνετε ανθρώπους να πλησιάσουν δεν είναι ένδειξη αδυναμίας.
Είναι εντάξει να προτιμάτε ήσυχες στιγμές με τον εαυτό σας, όπως είναι απολύτως φυσιολογικό να έχετε κάποιες φορές την ανάγκη για παρέα. Το θέμα είναι να γνωρίζετε ποιοι είστε και να σέβεστε τις ανάγκες σας.
Άλλωστε, όλοι μας είμαστε μοναδικά, πολύπλοκα πλάσματα που βιώνουμε τον κόσμο με τον δικό μας τρόπο. Δεν υπάρχει ένας μόνο τρόπος να ζεις — και αυτό είναι όχι απλώς αποδεκτό, αλλά κάτι απολύτως ανθρώπινο.
Τάσεις αυτό – υπονόμευσης
Όταν δεν μας αγκαλιάζουν συχνά στην παιδική ηλικία, μπορεί να έχουμε μεγαλώσει νιώθοντας πως δεν έχουμε ιδιαίτερη αξία. Αυτό μπορεί να εξελιχθεί σε μια συνήθεια υποτίμησης του εαυτού — να μειώνουμε τα επιτεύγματά μας, να απορρίπτουμε τα κομπλιμέντα ή να συγκρινόμαστε συνεχώς με τους άλλους με τρόπο που μας αδικεί.
Όμως, υπάρχει κάτι πολύ σημαντικό που πρέπει να θυμάστε:
Η αξία σας δεν εξαρτάται από την ποσότητα της αγάπης και της στοργής που δεχτήκατε ως παιδιά. Είναι έμφυτη. Είστε πολύτιμοι, άξιοι αγάπης και καλοσύνης, απλώς και μόνο επειδή υπάρχετε. Παρόλο που μπορεί να είναι δύσκολο να απαλλαγούμε από βαθιά ριζωμένα συναισθήματα αναξιότητας, είναι απολύτως εφικτό.
Με κατανόηση, υπομονή και αγάπη προς τον εαυτό μας, μπορούμε να αμφισβητήσουμε αυτές τις αρνητικές πεποιθήσεις και να αποδεχτούμε τον υπέροχο άνθρωπο που πραγματικά είστε.
Tip:
Αν αναγνωρίζετε τον εαυτό σας διαβάζοντας κάποια από αυτά τα σημάδια, να θυμάστε κάτι πολύ σημαντικό, δεν είστε μόνοι. Και, ακόμα πιο σημαντικό, το παρελθόν δεν χρειάζεται να καθορίσει το μέλλον σας.
Είναι αλήθεια ότι η έλλειψη σωματικής στοργής στην παιδική ηλικία μπορεί να έχει επηρεάσει τη συμπεριφορά σας. Όμως, με επίγνωση και συμπόνια για τον εαυτό σας, μπορείτε να αλλάξετε θετικά αυτά τα μοτίβα.
Ξεκινήστε αναγνωρίζοντας τα συναισθήματά σας. Οι εμπειρίες σας είναι απολύτως έγκυρες και είναι φυσικό να νιώθετε έτσι. Στη συνέχεια, σκεφτείτε να ανοιχτείτε. Επικοινωνήστε με ανθρώπους που σας στηρίζουν ή σκεφτείτε το ενδεχόμενο να ζητήσετε βοήθεια από έναν ειδικό. Είναι ένα θαρραλέο βήμα προς την κατανόηση και τη θεραπεία.
Η αλλαγή είναι μια διαδικασία. Απαιτεί χρόνο, υπομονή και πολλή αγάπη προς τον εαυτό σας. Γι’ αυτό να είστε τρυφεροί με τον εαυτό σας όσο προχωράτε στο δικό σας ταξίδι.
Είστε ανθεκτικοί. Έχετε τη δύναμη να εξελιχθείτε. Και, πάνω απ’ όλα, αξίζετε την αγάπη και τη στοργή — πάντα τις αξίζατε και πάντα θα τις αξίζετε.
Αναλογιστείτε τη δική σας πορεία και να θυμάστε αυτό: η δύναμη να διαμορφώσετε το μέλλον σας βρίσκεται μέσα σας. Και αυτήν τη δύναμη δεν μπορεί να σας την αφαιρέσει καμία εμπειρία του παρελθόντος.
